Dzisiaj na ruszt bierzemy jeden z dwóch najciekawszych tematów dla golfistów (zaraz za uderzaniem dalej), mianowicie – jak grać prosto.
Otóż granie prosto to w sporej części umiejętność, którą można ćwiczyć.
Artykuł jest podzielony na dwie części:
- Dlaczego piłka leci tam, gdzie leci
- Co zrobić żeby leciała tam, gdzie chcemy
Owocnej lektury i treningu!
Dlaczego piłka leci tam, gdzie leci?
Lot piłki możemy podzielić na dwa elementy:
- Kierunek rozpoczęcia – czyli po jakiej linii piłka startuje
- Krzywizna – czyli czy, i jak bardzo, piłka skręca w powietrzu
Za kierunek rozpoczęcia lotu w znacznej większości odpowiada ustawienie łopatki kija w momencie uderzenia.
Za krzywiznę zaś odpowiada kierunek ścieżki kija w momencie uderzenia (w stosunku do łopatki).
Dzisiejszy artykuł zajmie się tylko pierwszym elementem tej układanki, tj. kierunkiem rozpoczęcia lotu. Wszelkie ciekawostki i ćwiczenia związane z rotacją piłki w powietrzu zostawiam na część drugą :)
Wiedza na temat tego od czego zależy początkowy kierunek lotu piłki oraz umiejętność jego kontroli wystarczą, by być w stanie umieścić piłkę bliżej dołka. Zmieniając lub dobrze kontrolując początek lotu możemy sprawić, że piłka z większą regularnością będzie lądować na naszym wyznaczonym celu, niezależnie od jej skrętu w powietrzu. Jest to, mam nadzieję, dość logiczne. Nawet jeśli niezbyt logiczne, to i tak jest to dobry temat na start.
Ustawienie łopatki kija
Za kierunek rozpoczęcia lotu odpowiada ustawienie łopatki kija, czyli gdzie kij celuje w momencie uderzenia. Pamiętaj – to, że kij jest ustawiony na cel (albo nie) podczas adresowania piłki nie oznacza, że będzie wyglądał tak samo podczas uderzenia. Piłka nie wie, jak kij wygląda podczas adresowania, wie tylko gdzie celuje w momencie samego uderzenia (impactu). Mniej więcej tam też rozpocznie swój lot (ustawienie łopatki odpowiada za ok. 80% początkowego kierunku lotu piłki).
Zobaczmy, jak to wygląda w praktyce. Poniższy film pokazuje moment uderzenia 7 iron, w którym kij porusza się po innej linii niż jest ustawiona główka (kij porusza się po linii czerwonych patyków, główka zaś ustawiona jest na prawą krawędź nagrania):
Widać tu wyraźnie, iż piłka rozpoczyna swój lot mniej więcej tam, gdzie celuje główka. Bez znaczenia zaś jest ścieżka po jakiej się porusza (oraz początkowe ustawienie główki, którego na tym filmie akurat nie widać).
Główka celuje na wprost = piłka startuje na wprost
Główka celuje na prawo (otwarta) = piłka startuje na prawo
Główka celuje na lewo (zamknięta) = piłka startuje na lewo
Ot, cała filozofia.
Krawędź a lico
Pamiętajmy jednak, że kij niekoniecznie celuje tam, gdzie ustawiona jest krawędź łopatki. Będzie tam celował tylko, gdy kij leży płasko na ziemi (w momencie uderzenia).
Gdy tylko uchwyt jest podniesiony lub obniżony w stosunku do normalnego ustawienia, lub gdy podłoże nie jest płaskie, krawędź niekoniecznie odzwierciedla prawdziwe ustawienie lica łopatki.
Dość trudno to opisać. Łatwiej pokazać:
Dobrym przykładem tego jak ustawienie kija wpływa na kierunek jest uderzanie z pozycji „piłka wyżej niż nogi”.
Na poniższym filmie krawędź główki ustawiona jest prostopadle do czerwonych patyków na ziemi. Oczywiście starałem się również w tym samym kierunku uderzyć.
Piłka jednak startuje wyraźnie na lewo od tej linii – ponieważ poprzez pochylenie terenu, i tym samym pochylenie kija, loft kija (nachylenie łopatki) tak naprawdę skierowane jest na lewo od celu. Efekt ten jest tym większy, im więcej stopni ma dany kij (np. większy dla SW niż 6 iron). Gdybyśmy piłkę odbijali płaską deską, to niezależnie od nachylenia deski, piłka potoczyłaby się równiutko na wprost.
Podsumowanie: piłka startuje tam, gdzie skierowane jest lico główki w momencie uderzenia. Łopatka = start.
By piłka wystartowała prosto na cel, w momencie uderzenia lico musi być skierowane prosto na cel.
Pamiętajmy jednak, że w momencie uderzenia kij porusza się z prędkością nawet 200 km/h. Nie bez przyczyny nawet najlepsi zawodnicy na świecie, którzy grają i trenują całymi dniami, często uderzają piłki poza fairway, nie trafiają w green, uderzają do wody czy na out.
W przypadku uderzeń na przykładowo 150 metrów, błąd ustawienia łopatki rzędu 5 stopni może stanowić różnicę między uderzeniem na green a do wody (to jest ok. 13 metrów).
5 stopni!
Na wskazówkach zegara 5 stopni to mniej niż kąt pomiędzy wskazówką godziny i minuty o 12:01.
Golf naprawdę nie jest łatwy :)
Miejsce uderzenia a kierunek
Są dwie i tylko dwie sytuacje w którym reguła łopatka = start nie działa, i wiążą się one z miejscem uderzenia piłki na licu kija.
Przy zwykłych uderzeniach, trafionych środkiem lica lub lekko piętą lub palcem, miejsce uderzenia nie ma znaczenia dla kierunku lotu.
Ma znaczenie tylko w ekstremalnych przypadkach – grając shank i toe shank.
Shank
Otóż uderzając tzw. shanka, czyli ekstremalnie piętą kija (spojeniem), piłka nie wystartuje tam, gdzie wskazuje krawędź kija (lub dokładniej, jak już wiemy, loft kija). W zależności od dokładnego miejsca uderzenia może ona polecieć, dla praworęcznego gracza:
- ekstremalnie w prawo (zazwyczaj)
- między nogami do tyłu (naprawdę, sam widziałem)
- na wprost, gdy uderzymy idealnie przodem shaftu (najtrudniejsze uderzenie w golfie?).
Shank w zwolnionym tempie wygląda tak:
Toe shank
W przypadku uderzenia ekstremalnie palcem kija (toe shank), piłka również może zmienić kierunek i polecieć po ziemi w prawo. Ale podkreślam, że musi to być naprawdę ekstremalne. Toe shank w zwolnionym tempie wygląda tak:
Poza tymi dwiema sytuacjami reguła łopatka=start raczej zawsze się sprawdza.
Wiemy już dlaczego piłka zaczyna lot tam, gdzie zaczyna. Przejdźmy zatem do ćwiczeń pozwalających nam na lepszą kontrolę tego kierunku.
Graj piłkę prosto
Jak ćwiczyć kontrolę ustawienia łopatki
Nie jest rolą tego artykułu wytłumaczenie, jakie techniczne elementy zamachu wpływają na ustawienie łopatki – zostawiam to zagadnienie Waszym trenerkom i trenerom, którzy powinni być w stanie tak dopasować puzzle mechanicznej układanki swingu, żeby zwiększyć wasze szanse na powtarzalne uderzenia z łopatką skierowaną tam, gdzie chcecie.
A jednak bez „dotykania” techniki jesteśmy w stanie trenować umiejętność, jaką jest kontrola ustawienia główki w momencie uderzenia. Ćwiczenia, które zaraz poznasz mają dwa cele:
- Rozwój świadomości – zakładając hipotetyczny strzał z zamkniętymi oczami, czy byłabyś w stanie powiedzieć, w jakim kierunku poleciała piłka? Czy masz świadomość („czujesz”) jak ustawiona jest główka przez cały zamach? Czy czujesz różnice pomiędzy główką otwartą i zamkniętą? Jeśli nie – bardzo utrudniasz sobie naukę, bo jak możemy kontrolować coś, czego nie jesteśmy świadomi? To bieganie po omacku.
- Rozwój koordynacji – różnica między idealnym a nieudanym uderzeniem to kwestia paru stopni. Do tego nie jesteśmy w stanie świadomie manipulować główką kija podczas samego uderzenia (zanim sygnał odczucia kontaktu kija z piłką dojdzie do mózgu, piłka zdąży już polecieć paręnaście centymetrów). Wniosek: koordynacja i (nieświadoma) umiejętność kontroli lica kija to klucz do niskich wyników na polu. Potrafisz manipulować kijem na różne strony? Potrafisz specjalnie uderzyć piłkę w różnym kierunku? Jesteś w stanie oddać dobry strzał w różnych warunkach? Każde uderzenie na polu jest inne!
Oczywiście, oba te elementy mogą w rezultacie wpłynąć na technikę oraz mogą być przez technikę (mechanikę) ułatwiane lub utrudniane.
Do dzieła ->
1. Co Się Dzieje?
Pierwsze ćwiczenie – do regularnego wykonywania w domu i na range’u.
Zamknij oczy, wykonaj zamach i zadaj sobie pytanie – czy czułaś, jak była ustawiona łopatka kija przez cały ruch? Gdzie celował kij w szczycie zamachu? Gdzie w połowie downswingu?
Nie jest to łatwe!
Parę pomysłów na budowę tej umiejętności:
- zacznij od chipa w zwolnionym tempie, zatrzymuj się i sprawdzaj ustawienie
- zwiększaj zamach, zwiększaj prędkość
- zmieniaj ustawienie łopatki – podczas zamachu zamykaj i otwieraj łopatkę w różnych momentach – poczuj różnicę między otwartym a zamkniętym kijem podczas backswingu, downswingu i w momencie uderzenia
- zacznij od DUŻYCH zmian ustawienia, następnie je zmniejszaj
Poniższy film przedstawia mnie, badającego różne ustawienia w zwolnionym tempie przez cały zamach.
Zauważ, jak mocno się różnią te ruchy. Kij jest wyraźnie otwarty lub zamknięty. Na koniec wykonuję zamach z kijem na wprost.
MUSISZ wiedzieć, jak się odczuwa kij otwarty i zamknięty podczas zamachu, żeby móc cokolwiek z kierunkiem piłki zrobić.
2. Od Lewej do Prawej
Ćwiczenie wielokrotnie przeze mnie powtarzane w poprzednich filmach i artykułach.
Wykorzystaj zdobytą wiedzę, jak i zdobyte uczucie z poprzedniego ćwiczenia, i spróbuj zagrać piłkę na różne strony.
Ustaw się prosto na cel, weź zamach i zagraj w innym kierunku.
Zacznij od EKSTREMALNIE innych kierunków – bardzo mocno na lewo i na prawo. Później zagraj na wprost.
Z początku czysty kontakt przy takich krzywych strzałach może być problematyczny. Ustaw piłkę na niskim tee.
Znowu – zacznij od chipa. Później powoli dodawaj metry, aż będziesz w stanie to ćwiczenie zrobić przy pełnym zamachu.
Na poniższym filmie ustawiam się na wprost (zarówno ciałem, jak i łopatką) przy każdym strzale, które to strzały zagrywam na wprost (prawie:), na lewo i prawo.
Teoretycznie, POTRAFIĘ zagrać piłkę w lewo i prawo, nie powinienem mieć więc problemu z zagraniem jej tam, gdzie chcę. Ani z poprawą kierunku po nieudanym strzale.
Zacznij to ćwiczenie od ekstremalnych kierunków w prawo i w lewo, następnie zmniejszaj widełki.
Potrafisz celować na wprost i świadomie zagrać 2 piłki na metr na lewo i metr na prawo od celu?
To ćwiczenie jest mocno związane z ćwiczeniem Opanuj Kierunek, gdzie mówiłem o tym, jak istotne jest przełamywanie tendencji i gra na różne strony.
3. Uchwyt a Kierunek
To „techniczny” element związany z kontrolą ustawienia łopatki. Sposób, w jaki trzymamy kija może mieć wpływ na to, jak wygląda kij w momencie uderzenia.
Ale nie moją rolą jest dokładne opisywanie co i jak. W zamian proponuję, żebyś się sama o tej zależności przekonała. Tym sposobem przynajmniej to zapamiętasz.
Spróbuj przekręcić ręce na kiju (złapać kij uchwytem „mocnym” lub „słabym”, jak na poniższej grafice), a następnie zagrać parę uderzeń (znowu – najlepiej chipów z kołeczka). Najpierw zagraj zwykłe strzały prosto do celu. Czy piłki lecą do celu z każdym uchwytem? Czy może kij w momencie uderzenia jest bardziej otwarty lub zamknięty niż zazwyczaj?
Następnie możesz spróbować zagrać piłkę w różnych kierunkach z różnymi uchwytami, jak w poprzednim punkcie.
To ćwiczenie na pewno nie jest wygodne. Ale może się okazać, że jakimś uchwytem łatwiej będzie Tobie zagrać pewne strzały. Może być tak, że podczas poprzedniego ćwiczenia było dla Ciebie bardzo niewygodnym uderzyć piłkę na lewo, a przy pewnej zmianie gripu stanie się to bajecznie proste.
Eksperymentujcie!
4. Ustawienie nóg a kierunek
Prosty test – czy ustawienie nóg wpływa na to, gdzie piłka rozpoczyna swój lot?
Połóż patyk na ziemi na linii stóp, równolegle do celu.
Ustaw się nogami na lewo lub na prawo od celu, kija zaś zostaw ustawionego prosto na cel.
Zagraj strzał (po raz kolejny – rozpocznij od chipa! serio!), i popatrz – gdzie piłka rozpoczęła lot? Na wprost? Wzdłuż nóg? W zupełnie innym kierunku?
Przy okazji zobacz co się z piłką dzieje w powietrzu – skręca? Leci prosto jak po sznurku? Ale o tym innym razem.
5. Utrudniona gra na wprost
Ćwiczenie w zasadzie identyczne jak ćwiczenie 2, jednak teraz będziemy zawsze próbowali grać na cel. Ale kij na cel nie będzie ustawiony.
Dla niektórych ten sposób jest dużo efektywniejszy niż gra w różnych kierunkach celując na wprost.
Przekręć kij w dłoniach o nawet 45 stopni -> postaw na ziemi tak, żeby mieć naturalny dla siebie uchwyt -> kij celuje 45 stopni w prawo lub w lewo -> zagraj na cel.
Zacznij od chipowania. Zacznij od potężnego skręcenia kija (45 stopni). Później możesz to ustawienie zmniejszyć.
6. Zmiana ustawienia podczas zamachu – Kierunkowa Gra w Parach
Ćwiczenie z zeszłego sezonu. Wyższy poziom umiejętności kontroli ustawienia łopatki.
Czy potrafisz precyzyjnie przekręcić łopatkę kija podczas zamachu?
Zauważ, że posiadając taką umiejętność szansa, że nagle zagrasz strzał na 50 metrów na prawo lub lewo od celu jest nikła (ale wciąż prawdopodobna:).
Podświadomość nie pozwoli Ci uderzyć piłki w jakiś bardzo zły sposób.
7. Gra na wszystkie strony, we wszystkich kierunkach, z różnymi uchwytami i różnymi ustawieniami
Jak w tytule. Szerokie umiejętności kontroli tego, jak wygląda łopatka kija mogą się tylko przydać. O dziwo, zwłaszcza przy zwykłych uderzeniach na wprost!
To tyle.
Żeby lepiej kontrolować kierunek lotu piłki, musimy:
- wiedzieć dlaczego piłka leci tam, gdzie leci
- być świadomi ustawienia główki przez cały zamach
- potrafić zmieniać ustawienie główki na zawołanie
Mam nadzieję, że artykuł się przyda! I nieco łatwiej będzie Wam poprawiać swoje błędy podczas gry.
Nowe artykuły, filmy i oferty możesz dostawać prosto na mejla.
Zachęcam do komentowania i dyskusji :)
fotograf włodawa napisał
Gram w golfa od 2000 roku, fajny i przydatny artykuł.
Blog z mnóstwem ciekawych informacji.
Wojciech Waśniewski napisał
Dziękuję bardzo!
olej napisał
Mam 70 lat , gram od roku i znalazłem tu ciekawe rzeczy.
Wojciech Waśniewski napisał
Cieszę się! Życzę udanego sezonu :)